Các loại gia vị thực phẩm luôn là một trong những thứ quan trọng giúp cho món ăn thêm phần hấp dẫn và thơm ngon hơn rất nhiều. Một món ăn có thể được sử dụng rất nhiều gia vị khác nhau, tuy nhiên những hương vị này lại hòa quyện vào bổ sung cho nhau tạo ra một mùi hương vô cùng hấp dẫn. Các loại gia vị không những kích thích cảm giác thèm ăn, ăn ngon miệng cho con người mà hơn thế nữa nó còn là một nghệ thuật trong ẩm thực.
Bài viết này, thucpham.com sẽ cùng các bạn tìm hiểu về các loại gia vị, thứ đã làm nên những điều tuyệt vời cho món ăn.
1. Gia vị thực phẩm là gì?
Theo định nghĩa của các nhà khoa học, sinh học thì gia vị là những loại thực phẩm, rau có vị thơm do có chứa tinh dầu hoặc là các hợp chất được tổng hợp, chiết xuất từ các chất hóa học không gây độc hại cho con người. Nhờ mùi hương của các loại gia vị mang lại cho món ăn mà kích thích vị giác, khứu giác và thị giác của con người. Giúp con người có những cảm nhận tốt về món ăn.
Gia vị không những giúp kích thích cảm giác thèm ăn, ăn ngon miệng mà nó còn có tác dụng rất tốt với hệ tiêu hóa của chúng ta. Nhờ có gia vị mà hệ tiêu hóa được kích thích và làm việc hiệu quả hơn.
Có rất nhiều gia vị với công dụng khác nhau được sử dụng trong chế biến hiện nay như: nước mắm, muối ăn, bột canh…là gia vị tạo vị mặn, ớt, hạt tiêu, mù tạt…được dùng để tạo vị cay, một số loại rau có mùi thơm như rau húng, rau mùi, rau răm, hành, tỏi,…đều có chứa tinh dầu mang hương vị đặc trưng thường được dùng để ăn kèm hoặc cho thêm vào các món ăn trong quá trình chế biến.
Một người đầu bếp biết cách sử dụng khéo léo và tinh tế các loại gia vị được xem là rất thành công. Họ giống như người nghệ sỹ và mỗi món ăn là tác phẩm của họ.
2. Tìm hiểu về một số gia vị thực phẩm
Gia vị thực phẩm được chia thành bốn nhóm chính bao gồm gia vị có nguồn gốc thực vật, gia vị có nguồn gốc động vật, gia vị được lên men vi sinh và gia vị có nguồn gốc hữu cơ.
Những gia vị có nguồn gốc thực vật rất phổ biến và đa dạng
- Các loại lá được dùng làm gia vị như lá hành, lá hẹ,rau răm, húng quế, húng chó, ngò gai, tía tô, thì là, lá chanh, lá ổi, lá đinh lăng, xương sông, cần tây, tỏi tây, lá lốt, lá mơ, kinh giới, lá dứa…
- Các loại quả dùng làm gia vị như quả mắc mật, dứa, chanh, khế, me, quả sấu, quả dọc, quả tai chua…
- Các loại hạt gồm có hạt tiêu, hạt dổi, hạt ngò…
- Các loại củ như củ nghệ, củ hành, củ tỏi, củ gừng, củ xả, củ riềng…
- Một số loại thực vật khác được sử dụng làm gia vị như quế chi, hoa hồi, đinh hương, nấm các loại, nước cốt dừa, hạt sen…
- Và cả một số gia vị được tinh chế bằng cách pha trộn các loại thực phẩm khác nhau như tương bần, tương ớt, tương đen, bơ thực vật, dầu thực vật, mù tạt, chao, và nhiều loại nước xốt như húng lừu, bột cà ri, mayonnaise, kem…
- Một số loại thảo dược, thuốc dùng trong đông y cũng có thể sử dụng làm gia vị thực phẩm rất tốt cho sức khỏe như nhân sâm, sa nhân, kỷ tử, cam thảo…
Gia vị có nguồn gốc động vật:
- Trước tiên phải kể đến các loại mắm như mắm tôm, mắm tép, mắm cua, mắm cáy, mắm rươi, mắm ba khía…những gia vị này còn được xem là đặc sản của từng vùng miền.
- Nước mắm cùng vậy, rất đa dạng và được làm từ nhiều loại cá biển khác nhau, giàu đạm và thơm ngon như mắm làm bằng cá thu, cá ngừ, cá ngát, cá đối…
- Gia vị là các loại tinh dầu được triết xuất từ con cà cuống, mỡ lợn, bơ động vật, sữa tươi nguyên chất, dầu hào và cả túi mật của nhiều động vật…
- Nhiều gia vị tạo chất ngọt được lấy từ thịt động vật như tôm bóc vỏ, sá sung…
- Mật ong cũng được coi là một trong những gia vị trong ẩm thực.
Gia vị được lên men vi sinh: như mẻ chua, dấm ăn, bỗng rượu, các loại rượu…
Gia vị có nguồn gốc vô cơ: muối ăn, đường tinh luyện, bột ngọt, nước hàng…
3. Sử dụng các loại gia vị
Việc sử dụng và kết hợp các loại gia vị đúng cách rất quan trọng, chúng sẽ giúp cho những món ăn của bạn đạt được một hương vị hoàn hảo nhất.
Phải nắm vững về liều lượng của từng gia vị khi sử dụng trong các món ăn khác nhau, không quá nhiều cũng không nên quá ít. Một lượng vừa đủ sẽ định vị món ăn hiệu quả hơn, kích thích hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn và còn giúp cho màu sắc của món ăn đẹp mắt hơn.
Một số gia vị thực phẩm được sử dụng theo nguyên lý tương sinh tương khắc để giúp cho món ăn giảm bớt được những đặc tính của nó. Chẳng hạn như các món có tính hàn thì thường được cho thêm gia vị cay nóng để người ăn ngon miệng và không bị đau bụng.
Các loại gia vị là một điều tuyệt vời mà còn người khám phá được. Không có bất kỳ một chuẩn mực hay công thức nào cho việc sử dụng gia vị trong ẩm thực. Chính những cách kết hợp khác nhau đã giúp tạo ra những món ăn theo những phong cách khác nhau mang đặc trưng của người làm bếp.
